Dünyanın gündemineki Şifa Hastanesi neden kuşatma altında? Hamas hastanede gizleniyor mu?

Gazze’deki Şifa hastanesi, İsrail’in Hamas’a karşı savaşında günlerce süren çıkmazın odak noktası haline geldi. Hastane şehrin en büyük ve en donanımlı sağlık merkezidir. İsrail, herhangi bir görsel kanıt sunmaksızın, sitenin Hamas tarafından askeri amaçlarla da kullanıldığını iddia ediyor. Hatta Hamas’ın hastanenin altına tünellerle bağlanan büyük bir yeraltı komuta merkezi inşa ettiğini iddia ediyor, ancak Gazze ve Hamas sağlık yetkilileri bunu yalanlıyor.

Tüm dünyanın yakından takip ettiği Şifa Hastanesi çatışmaların odağında. Çünkü etrafı tanklarla, zırhlı araçlarla çevrili.

İsrail, personel ve hastaların tahliyesine izin vermeye hazır olduğunu söylerken Filistinliler, İsrail güçlerinin tahliye edilenlere ve ambulanslara ateş açtığını ve savunmasız hastaların taşınmasının çok tehlikeli olduğunu söylüyor. Bu sırada doktorlar, Şifa Hastanesi’nin yakıtının bittiği ve arızalı birimlerdeki hastaların birbiri ardına ölmeye başladığı uyarısında bulunuyor.

Peki Şifa Hastanesi neden bu kadar öne çıktı?

Şifa, yıllarca süren çatışmaların, yetersiz finansmanın ve Hamas’ı zayıflatmayı amaçlayan İsrail-Mısır ablukasının gölgesinde büyük ölçüde çöken Gazze’nin sağlık sisteminin ana hastanesi. 500’den fazla yatağı ve MR taramaları, diyaliz ve yoğun bakım ünitesi gibi hizmetleri bulunmaktadır. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre kentte gerçekleştirilen tıbbi operasyonların yaklaşık yarısı burada gerçekleştiriliyor.

Savaşın başlamasının ardından on binlerce kişi sığınmak için hastane kampüsüne akın etti. Çatışma hastane alanına yaklaşırken kampüste toplanan halkın önemli bir kısmı güneye kaçtı.

Ancak aralarında personel, sağlık çalışanları, prematüre bebekler ve diğer hassas hastaların da bulunduğu yüzlerce kişi hâlâ hastanede.

Hastane Cumartesi günü son jeneratörünün yakıtının bittiğini bildirdi. Sağlık yetkilileri, aralarında 3’ünün çocuk olduğu en az 32 hastanın hayatını kaybettiğini açıkladı. Can kurtarma ekipmanlarının çalışmaması nedeniyle 36 çocuğun daha ölüm tehlikesiyle karşı karşıya olduğu açıklandı.

Gazze sağlık yetkilileri, sıcak tutmak için battaniyelere sarılmış 10’dan fazla prematüre bebeği gösteren bir fotoğraf yayınladı.

Uluslararası hukuk, savaş sırasında hastanelere özel koruma sağlar. Uluslararası Kızıl Haç Komitesi’ne göre, eğer savaşçılar hastaneleri savaşçıları gizlemek veya silah depolamak için kullanırsa hastaneler bu koruma statüsünü kaybedebilir.

Ancak sağlık personelinin ve hastaların tahliyesine izin vermek için yeterli bildirim yapılması gerekiyor.

Sivillere yönelik bir saldırının yol açtığı zarar askeri hedefle orantısızsa, uluslararası hukuka göre yasa dışı kabul ediliyor.

İsrail’in Hamas’a karşı kullandığı kart

İsrail uzun süredir Hamas’ı sivilleri canlı kalkan olarak kullanmakla suçluyor. Grup sık sık İsrail’e kalabalık yerleşim alanlarından roket atıyor ve savaşçıları yoğun nüfuslu mahallelerde İsrail askerleriyle çatışıyor. Çatışmanın başlangıcından bu yana İsrail, silah olduğunu iddia ettiği camilerin, okulların ve hastanelerin içinde veya yakınında bulunan diğer askeri yapıların fotoğraflarını ve video görüntülerini yayınladı.

Pazartesi günü geç saatlerde İsrail askeri sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, Gazze’deki Rantisi Çocuk Hastanesi’nin bodrumunda Hamas’ın silah deposu olduğunu söylediği şeyin görüntülerini yayınladı.

Hagari, tesisteki son hastanın tahliye edilmesinden bir gün sonra Pazartesi günü İsrail askerleriyle birlikte hastaneye girdiğini söyledi.

Geçen hafta hastanenin yakıtı bitti ve İsrail, kara saldırısı devam ederken insanlara hastaneyi terk etme emri verdi.

Hagari, çocukların çizdiği rengarenk ağaç resimleriyle süslenmiş bir odaya girdi. Bu odada silahlar yere serilmişti. Bunların arasında patlayıcı yelekler, otomatik tüfekler, bombalar ve roket güdümlü el bombaları bulunduğunu söyledi.

Rehinelerin tutulduğu başka bir alanı gösterdi. İsrail sözcüsü, adli tıp uzmanlarının suç mahallini incelediğini söyledi.

“Bu, Gazze’deki ve dünyanın bilmesi gereken son hastane değil” dedi.

İsrail ordusu, Hamas’ın Şifa’nın içinde ve altında sığınaklar işlettiğini ve bunların bir kısmına hastanenin içinden erişilebildiğini söylüyor.

Ayrıca 7 Ekim saldırısından bu yana yüzlerce Hamas savaşçısının Şifa’ya sığındığı iddia ediliyor.

İsrail bu iddiaların istihbarata dayandığını iddia ediyor. Ancak iddiaları destekleyecek herhangi bir görsel kanıt yayınlayamadı.

Hagari geçen ay İsrail’in Hamas’ın yeraltı komuta merkezlerinin bulunduğuna inandığı yerleri gösteren haritaları açıkladı; Bunlardan biri hastanenin resepsiyon alanının yanında, diğeri ise diyaliz bölümünün yanında yer alıyor.

İsrail ayrıca, yakalanan bir Hamas üyesinin sorgulama sırasında soruları yanıtlarken çekilmiş olduğunu söylediği bir video da yayınladı.

Uluslararası uzmanlara göre, baskı altında olduğu anlaşılan Hamas üyesi, tünellerin çoğunun “hastanelerde saklandığını” iddia ediyor.

Gözaltında konuşmaya zorlandığı sanılan Hamas üyesi, “Mesela Şifa’da yer altı katları var. Şifa küçük değil. Bir şeyleri gizleyebilecek büyük bir yer.” Diyor.

İsrail ordusu ayrıca Gazze’deki kimliği belirlenemeyen iki Filistinlinin Şifa hastanesinin altında bir tünelin varlığından bahsettiği bildirilen isimsiz bir ses kaydını da yayınladı.

Kayıt bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanamıyor. Sosyal medyada bu konuşmadaki aksanın Gazzelilere ait olmadığına dair çok sayıda paylaşım yapıldı.

Üst düzey bir Hamas yetkilisi Gazi Hamad, İsrail’in Şifa hakkındaki iddialarını “yanlış ve yanıltıcı propaganda” olarak nitelendirdi.

Hamad, “İşgal güçlerinin elinde bunu kanıtlayacak hiçbir delil yok. Biz hiçbir zaman sivilleri canlı kalkan olarak kullanmadık çünkü bu bizim dinimize, ahlakımıza ve ilkelerimize aykırıdır.” dedi.

Durağanlık nasıl sona erecek?

İsrail, Pazar günü tesisin birkaç yüz metre uzağındaki hastaneye plastik kaplarda yaklaşık 300 litre yakıt dağıtmaya çalıştığını söyledi. Pazartesi günü akaryakıtın alınmadığı öğrenildi.

İsrail, Hamas’ı sağlık çalışanlarının konteynerleri teslim almasını engellemekle suçladı. Ancak hastane yetkilileri, yakıtın Filistin Kızılayı tarafından teslim edilmesi gerektiğini ve her halükarda yakıt miktarının yetersiz olduğunu söyledi.

İsrail, insanlara ayrılmaları için güvenli geçiş teklif etti. Ayrılmaya çalışan siviller ise korkunç deneyimler yaşadıklarını söyledi.

Goudhat Samy al-Madhoun adlı bir sağlık çalışanı, aralarında böbrek diyalizi gören bir kadının da bulunduğu yaklaşık 50 kişinin Pazartesi günü tesisten ayrıldığını söyledi. Ancak İsrail güçlerinin gruba ateş açtığını, bir kişinin yaralandığını ve geride bırakılmak zorunda kaldığını söyledi.

ABD Başkanı Joe Biden 13 Kasım’daki açıklamasında hastanenin “korunması gerektiğini” söyledi ve İsrail güçlerine “daha az müdahaleci eylem” çağrısında bulundu.

Biden Oval Ofis açıklamasında, “Umudum ve beklentim daha az müdahaleci eylemler olacağı yönünde” dedi.

İsrail ordusu, Biden’a, karmaşıklığın farkında olduğunu ancak Hamas’ın dokunulmazlık beklememesi gerektiğini söyleyerek yanıt verdi.

İsrail ordusu sözcüsü Yarbay Richard Hecht şunları söyledi: “Hastaneleri ele geçirmek istemiyoruz. Altyapılarını sökmek istiyoruz. İçeri gireceğiz, yapmamız gerekeni yapacağız ve çıkacağız. Söylemesi zor.” bu nasıl olacak.” dedi.