Hatay’da iki hafta geçiren Meksikalı kurtarma görevlisi: Katıldığım operasyonlar arasında bu en zorlusu, en etkileyicisi oldu

Moffitt, 20 Şubat Pazartesi günü Adana’dan İspanyolca yayın yapan BBC’nin Latin Amerika Servisi’ne konuştu.

Türkiye’nin güneyi ve Suriye’nin kuzeyini yerle bir eden ve en az 44 bin kişinin hayatını kaybettiği depremlerin en çok etkilediği bölgelerden biri olan Hatay’da görevini tamamlayarak Adana’ya döndü.

Sohbetimizden birkaç saat sonra Hatay’da 6.4 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Yetkililer, depremde 6 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

Moffitt, örgütünün iki hafta önce Hatay’a gönderdiği beş kişilik kurtarma ekibinin başındaydı.

“Burada yaşadıklarımızı hâlâ sindiremedik. Tamamen yıkılan yüzlerce bina vardı” diyor.

“Termal kameralarla, dijital ses sistemleriyle, her türlü teknolojiyle aradık, kurtardık, can aradık ama samanlıkta iğne aramak gibiydi.”

“Maalesef çok sayıda can kaybı oldu, bunun nedeni personelin zamanında gelmemesi değil, kurtarma operasyonlarındaki teknik koşulların çok karmaşık olmasıydı.”

“Bir gece termal kamerayla ev ev dolaşıp can aradık ve ‘burada 20, burada 14, burada 8 ölü var’ sözlerini duymak çok zorlayıcıydı.

Moffitt, termal görüntüleme kameraları kullanan kişilerden gelen bildirimleri kastediyordu; Enkazda bu cihazlarla çekilen görüntüleri analiz ediyorlardı.

“O gece Hatay’ın o tarafında zifiri karanlıkta yürüyorduk ve bu ifadeleri duymak korkunçtu. Bütün sokaklar bunu duyuyordu ve beni en çok etkileyen de bu oldu.”

Ancak günün sonunda tercümanlarının diğer ekiplerin kurtardığı insanları ‘bugün 15 yaşında bir erkek çocuk çıktı’, ‘bugün bir kız çıktı’ diyerek onlara anlatması çok sevindirici.”

Sloganımız ‘Hayat kurtarıyoruz, umut kurtarıyoruz’ ve bunu yaparken de hayat bulma arzusuyla kendi umudumuzu kurtarıyorduk.”

Türk kurtarma ekiplerinin ve farklı ülkelerden kurtarma ekiplerinin yanı sıra enkazı kaldıran makine operatörlerinin işinin çok büyük bir iş olduğunu anlatıyor.

Türkiye’deki depremin ardından birçok ülke buraya yardım ve kurtarma ekipleri gönderdi.

Birkaç saat içinde Meksika, Kızıl Haç, Deniz Kuvvetleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı da dahil olmak üzere çeşitli kurumlardan cankurtaran ve eğitimli köpekler sağladı.

1985 Meksika depreminden sonra kurulan sivil toplum kuruluşu Topos Tlatelolco’nun kurtarma ekibinden bir ekip de afet bölgesine sevk edildi.

Bir sivil toplum girişimi olarak doğan ve gönüllülerden oluşan çalışmalarda Topos Adrenalina Estrella da yer aldı.

Moffitt, 6 Şubat Pazartesi günü resmi işlemleri tamamladıklarını ve Salı günü İstanbul’a vardıktan sonra hemen Türkiye’ye hareket ettiklerini, aynı gün Adana’ya uçtuklarını ve oradan da helikopterle Hatay’a nakledildiklerini anlatıyor.

“Hatay’da gördüğüm manzara beni şaşırttı: her şey yıkıldı, yıkıldı; ayakta kalan binalar da vuruldu, ancak binaların dışında kimse yoktu; belki de kendi ülkemde, diğer bazı Orta Amerika ülkelerinde gördüklerime alışmıştım çünkü orada insanlar, kurban yakınları, gönüllüler olacaktı”.

“Buradaki sokaklar ıssız, tamamen ıssız ve çok karanlıktı. Elektriğimiz yoktu ama acil durum ekiplerinin etrafta dolaştığını görebiliyorduk.

“Gerçekten etkileyiciydi. Tüm bunları, bu deneyimleri algılama işini nasıl tamamlayacağımı hâlâ bilmiyorum” diyor.

Moffitt, Hatay’a geldiğinde karşılaştığı ilk manzarayı açıklayabilecek birçok faktör olabileceğini söylüyor.

Çok sayıda insanın enkaz altında mahsur kaldığına, aynı zamanda birçok çaresiz insanın yakınlardaki kasabalara sığınmak için şehri terk ettiğine inanıyor. “Çıkabilenler” diyor.

Moffitt, bu ilk izlenimin ardından geride kalanların ve yardıma gelenlerin kendisini ve tüm uluslararası takımları nasıl “umut” ile karşıladığını hatırlıyor.

‘Aferin, iyi ki buradasın’, ‘Umarım ailem için bir şeyler yaparsın’ diyorlardı.

Enkaz altında akrabası olmayanlar bile onları sokakta durdurup geldikleri için teşekkür ettiler.

“İnsanlar kendilerini yalnız hissetmesinler diye. Tüm ülkelerin buraya gelip yardım çalışmaları için el ve gönüllerini birleştirmeleri moral oldu” diyor.

Moffitt’in ekibi enkazdan canlı kimseyi çıkaramadı. “Ekibimin canı yoktu” diyor.

“‘Bir kişi sağ’, ‘iki kişi sağ’ yazan yerlere gönderildik ama ne yazık ki hem onların yakınları hem de bizler için canlı kurtarma nimetine sahip olamadık.”

“Acıya, üzüntüye, kayba rağmen, desteklediğimiz insanların minnettarlığı sonsuzdur.”

“Eşini kaybetmiş bir adam takım arkadaşıma ‘Benimle bir fotoğraf çek, hayatım boyunca sana dua etmem için yanımda olsun’ dedi.”

Bu adamın eşi dışında tüm ailesi evden çıkmayı başardı.

“Cesedini mezardan çıkarabildik.”

Moffitt, Türk geleneğine göre el öpmenin birine saygı ifadesi olduğunu ve bu adamın da onlara aynısını yaptığını açıklıyor.

Benim için sürpriz oldu, Türkiye’de deneyimleyebildiğim, görebildiğim ve sahip olabildiğim en büyük şükran ve sevgi ifadesiydi.”

Moffitt, birçok akraba için sevdiklerinin cenazelerine kavuşabilmenin ne kadar önemli olduğunu şöyle anlatıyor:

“Hayatın herhangi bir parçası gibi olduğu kültürler var, bu döngüyü tamamlamak, onun için yas tutmak, tüm aile tarafından paylaşılan yas sürecini başlatmak gibi.

“Latin Amerika’da bedene çok önem veriyoruz ve ‘buradayım, şimdi senin için dua edebilirim’ diyoruz. Aynı şey Türkler için de geçerli.

“Bu konuda onlara destek olmak için elimizden gelen en insani şeyi yaptık; batıktan olumlu bir sonuç çıkmadıysa ve bir cenazenin çıkarılması gerekiyorsa, bunu aynı özen ve dikkatle yaptık.

“Her şeyden önce, saygıyla.”

Moffitt, Meksika, El Salvador, Şili, Peru, Guatemala ve Ekvador ile Filipinler, Japonya, Endonezya ve ABD’de (İkiz Kulelerde) sadece depremler sırasında değil, aynı zamanda kasırgalar sırasında da çeşitli yardım operasyonlarına katıldı. fırtınalar ve diğer felaketler…

Moffitt, “Ölü sayısı, yıkım, yıkılan ve etkilenen evlerin sayısı ve yerinden edilen ailelerin sayısı nedeniyle Türkiye’de olanları Haiti’deki depremle karşılaştırıyorum” diyor.

2010 yılında Haiti’yi vuran büyük depremde yaklaşık 200.000 kişi öldü, 300.000’den fazla kişi yaralandı, Port-au-Prince ve çevredeki şehirlerin çoğu harabeye döndü ve 1,5 milyondan fazla Haitili evsiz kaldı.

“Oradaki enkazdan sekiz kişiyi kurtarma lütfuna sahip olduk” diyor.

1999 Türkiye depreminden kurtulan biri de Moffitt’in ekibine katıldı.

“Bizi desteklemek için burada bize katılan bir gönüllü, diğerlerinin de zamanında onu kurtarmak için yaptığı gibi, üzerine düşeni yapmaya geldi.”

Moffitt, takım lideri olarak duygusal bir baskı hissettiğini söylüyor.

“Güçlü kalmak için çok çalışıyordum çünkü yıkılmak, ağlamak istediğim zamanlar oldu” diyor.

Kısa bir aradan sonra devam edin:

“Çok zordu… Hayal kırıklığının üstesinden gelmek, meslektaşlarımda cesaret uyandırmak ve ortak bir umut beslemek için kararlı olmalıydım.”

Ve sadece meslektaşların ve çevirmenlerin önünde değil.

“Hayatta kalanların ailelerine ve enkazda bizimle birlikte çalışanlara ihtiyaç duyulanların iletilmesi de önemliydi. Bütünlüğü korumak gerekiyordu.”

Elimizden gelenin en iyisini yapmaktan mutluluk duyarak ve Türkiye’de olup bitenleri paylaşmayı umarak birçok arkadaşımızla ayrılıyoruz.”

19 Şubat Pazar günü, Türk yetkililer depremden etkilenen iki il dışında tüm illerde arama kurtarma operasyonlarını durdurduklarını duyurdular.

Moffitt ile en son konuştuğumda Adana havaalanına gidiyordu; takımı diğer birçok takım gibi sakatlanıyordu. Birçoğu ülkelerine geri döndü.

Vardığı sonuçlardan biri, gençlerin nasıl “her şeye yardım ettiğini” görmek.

“37 yıldır tekrarladığım ana fikir, depremde kimsenin ne yapacağını bilmediği için ölmemesi gerektiğidir.

“Hepimiz bir deprem anında ne yapacağımıza dair ailece planlar yapmalıyız.”

Moffitt ayrıca tüm deprem eğilimli ülkelere şu çağrıda bulunuyor:

“Malınızı risk yönetimiyle de koruyorsunuz. Önleme en az görünen olabilir ama hayatınızı kurtarıyor.”