Louise Adamou ve Chris AlcockBBC Afrika Gözü
Jude Jean, eroin satın almak için hırsızlıktan uzun süredir cezaevine girip çıkıyor.
Seyşeller hükümetine göre, ülke nüfusunun yaklaşık %10’u eroin bağımlısıdır.
Yetkililer, Afrika kıtasının doğu kıyısındaki 115 küçük adadan oluşan Seyşeller’de uyuşturucu bağımlılığının salgın hale geldiğini söylüyor.
Durumun ciddiyetini anlatanlar, cezaevinde olmanın bile artık bağımlılıktan kurtulmaya yol açamayacağını söylüyor.
Afrika kıtasının dört bir yanından araştırmacı belgeseller üreten BBC Africa Eye ekibi, ülkenin en büyük hapishanesine girerek Seyşeller’in geleceğini tehdit eden uyuşturucu sorununu inceledi.
“Hapishanelerine girmeden bir milleti tanımanın mümkün olmadığı söylenir”
Seyşeller’deki en büyük hapishane olan Montagne Posée Hapishanesi bir tepenin üzerinde yer alır ve Hint Okyanusu manzarasıyla çevrilidir.
Mahkum binasının girişinde, birkaç kilitli kapıdan ve kilometrelerce dikenli telden geçtikten sonra, duvara boyanmış dört metre yüksekliğinde bir Nelson Mandela tablosu var.
Bir zamanlar hüküm giymiş eski Güney Afrika liderinin gülümseyen yüzünün yanında şu alıntı var:
“Bir milleti hapishanelerine girmeden tanımanın mümkün olmadığı söylenir.”
Mandela’nın bu sözleri Seyşeller için de geçerli.
Montagne Posée hapishanesinde görülenler, 5 yıldızlı lüks kimliğinin ardındaki ülkede gerçekte neler olup bittiğini yansıtıyor.
BBC ekibi mahkumlardan biri olan Jude Jean ile tanışmak için burada, ancak önce mahkumların “ziyaretçiler için bir gösteri hücresi” olduğunu söylediği bir yere götürülüyoruz.
Burası temiz ama çok sıkışık.
Toplamda sekiz yatak ve aynı odada tuvalet ve duş bulunmaktadır. Odada özel alan yoktur.
Bu odanın hemen yakınında kirli ve harap bir mutfak alanı bulunmaktadır.
Burada balık kılçığı musluğun giderini tıkıyor, berbat bir koku var, sinekler ziyafet çekiyor.
Ardından, hücrelerin geri kalanının bulunduğu binanın ana bölümüne gidiyoruz.
Buradaki karanlık çok iç karartıcı. Henüz öğlen olmasına rağmen içeriye gün ışığı girmiyor.
Mahkumlar, hücrelerin içinde kendi özel alanlarını yaratmak için karton parçalarından duvarlar inşa ettiler. Bazıları o kadar küçük ki daha çok kafes gibi görünüyorlar.
Kirli şilteler yerde.
Hücrelerdeki alan çok küçük
Hücreler arasında çok fazla uyuşturucu paylaşılıyor ve eroin sorunu karanlıkta pusuda bekliyor.
Hapishanede olmak, dışarıda olanlara karşı koruma sağlamaz.
Seyşeller artık salgın diyebileceğimiz bir sorunla karşı karşıya.
Ülke nüfusunun %10’unun eroin bağımlısı olduğu düşünülüyor.
Durum o kadar kötü ki, yerli uyuşturucu bağımlılarının yapamayacağı işleri yapmak için ülkeye yabancı işçiler getiriliyor.
Tanzanyalı gardiyanlar, yolsuzluk ve eroinin hücrelere akmasını önlemek için hapishanede görevlendiriliyor, ancak işe yaramıyor gibi görünüyor.
Yolsuzluk, uyuşturucu ve hapishane
Seyşeller Devlet Başkanı Wavel Ramkalawan da hapishanenin amacına uygun olmadığını söylüyor.
Ülkenin başkenti Victoria’da BBC’ye konuşan Ramkalawan, bölgede yeni bir hapishane inşa etmek istediğini söyledi: “Böyle bir kaosla karşı karşıya kalan hapishane, yetkililer de dahil olmak üzere yolsuzluk için bir üreme alanı haline geliyor.”
Ramkalawan, ülke genelinde “uyuşturucu sorununun çok ciddi olduğunu” kabul ediyor ve şöyle diyor:
“Kişi başına eroin kullanımında Seyşeller dünya lideri. Bu kişisel olarak beni tatmin eden bir istatistik değil.”
Hapishanede ziyaret günüdür ve hırsızlıkla suçlanan Jude annesini beklemektedir.
Jude kendinden emin, arkadaş canlısı ama aynı zamanda uyuşturucu bağımlısı.
Jude BBC’ye “Bunu söylemekten utanıyorum ama bağımlıyım ve bu kolay değil” dedi.
Bugün muayene alanındaki sandalyede oturan Jude’un göz kapakları ağır.
Hapishanede olmasına rağmen o sabah esrar ve eroin bulabildi.
Jude’un annesi Ravinia, oğlunun uyuşturucu bağımlılığı onu etkilese bile her zaman onun yanındaydı.
Jude, çoğunlukla uyuşturucu bağımlılığını beslemek için on yıldan fazla bir süredir hırsızlıktan hapse girip çıkıyor.
Jude’un annesi Ravinia bunu ve başka bir korkunç trajediyi yaşamak zorunda kaldı.
Ravinia da çok sıcak kanlı bir kadın, gülümsediğinde yüzü aydınlanıyor ve güzel gülüyor.
Ravinia, dört çocuğuna bakmak ve onlara onurlu bir yaşam garanti etmek için yıllarca bir fast food restoranı işletti.
Ama eroin ondan her şeyi aldı.
2011 yılında Ravinia’nın en büyük oğlu Tony asılmış halde bulundu.
Tony’nin ölüm nedeni hala bilinmiyor, ancak Ravinia, yaşarken eroinle güçlü bir şekilde ilişkilendirildiği için ölümünün bununla ilgili olduğuna inanıyor.
Ravinia, oğlunun intihar ettiğine inanmıyor.
‘güçlü ol anne’
Ravinia sürekli olarak iki oğlunun nasıl eroine bulaştığını merak eder.
Ravinia bu sabah Jude’u gördüğünde yüzünde bir gülümsemeyle, “Bana kendimi suçlamamamı söylesen bile, buna mecburum,” dedi oğluna.
“Seni gördüğüme sevindim oğlum” diyor ve ona sarılıyor.
“Ben de seni gördüğüme sevindim anne,” diye yanıtladı.
Ravinia bize dönüp “Bana yalan söylemiş olsa da konuşalım, biz arkadaşız” diyor.
Ancak ikisinin de hissettikleri çok geçmeden netleşir.
Ravinia ağlamaya başlar ve Jude onun gözyaşlarını silerek “Güçlü ol anne, güçlü ol” der.
“Artık hiçbir şeyimiz yok,” diye açıklıyor Ravinia, “bulduğu her şeyi aldı ve uyuşturucu karşılığında sattı. Bir keresinde evde çarşaflarımızı bile aldı.”
Jude hapse ilk girdiğinde, Ravinia biraz rahatlamıştı ama oğlunu “suçlular okuluna” gönderdiğini fark etmesi uzun sürmedi.
değişim vaadi
Ravinia, oğlunun ya uyuşturucu bağımlılığıyla uğraşmak zorunda kaldığını ya da uyuşturucu satıcılarının evine gelip onu öldürmekle tehdit ettiğini açıklıyor.
Jude, böyle bir annesi olduğu için şanslı olduğunun farkına varır.
“Orada olduğun için teşekkürler anne. Daha iyi bir insan olabileceğime inanıyorum çünkü orada olduğunu biliyorum, daha iyi olmak istiyorum.”
Ravinia gözyaşlarını silerek cevap verir: “Çok geç olmadan daha iyi ol.”
Hapishane uyuşturucu bağımlılığından kurtulmak için kolay bir yer değil ama imkansız da değil.
Eroin bağımlılığını tedavi etmek için kullanılabilecek özel bir destek programı ve bir metadon programı var ama Jude’un kendisi için başvurması gerekiyor.
Adanın eroin sorunu, güzel manzarası ve bir tatil cenneti izlenimi ile uyuşmuyor.
Metadon ayrıca dışarıdaki herkes tarafından ücretsiz olarak kullanılabilir.
Victoria City’de her sabah, yanında teslimat penceresi olan beyaz bir minibüs, şehrin içinde birkaç kez dolaşıyor ve burada her kesimden insan ilaçlarını almak için beklerken uzun kuyruklar oluşturuyor.
Şaşırtıcı bir şekilde, eroinin rehin olduğu bir ülkede, uyuşturucu bağımlıları için mevcut olan tek destek metadondur.
Birçok insan için sabah metadon dozu, günün ilk dozu olarak hizmet eder.
Bu çok tehlikelidir çünkü metadon ve eroinin aynı anda kullanılması ölümcül olabilir.
Bir detoks planı ve danışmanlığı olmadan metadon kullanmak genellikle iyileşmenin doğru yolu değildir.
Ancak, geçmiş siyasi kararlar adalardaki tüm yatılı rehabilitasyon merkezlerinin kapatılmasına yol açmıştır.
İki yıldır görevde olan Başkan Ramkalawan, ülkedeki gerekli hastane bakımının olmamasından seleflerini sorumlu tutuyor.
Ramkalawan, ülkede bir rehabilitasyon merkezi inşa etmek için BAE’den hibe aldığını söylüyor.
Eroin Afganistan ve İran’dan geliyor
Eroin, Seyşeller’e esas olarak Afganistan ve İran’dan gelen gemilerle ulaşıyor.
Karaya çıktığında, büyük ölçüde insanların evlerinin arkasına kurulan küçük derme çatma dükkanlarda satılıyor.
Uyuşturucu sorununu işlek caddelerden, pahalı otel ve restoranlardan uzakta her yerde görebilirsiniz.
Eroinin yanı sıra “kristal meth” olarak bilinen kokain ve metamfetamin kullanımı da yaygınlaşıyor.
Bunlar metadon ile tedavi edilemez.
Jude, bağımlılığından kurtulmak için metadon programına katıldı
Jude, annesinin ziyaretinden birkaç gün sonra tedaviye yeniden başlamaya karar verir.
Jude sağlık merkezine geldiğinde eroin kullanıyordu.
Metadon programına kabul edilebilmesi için eroini tamamen bırakması gerekir.
Annesi Ravinia, daha önce defalarca hayal kırıklığına uğramasına rağmen bu kez tedavinin başarılı olması için dua ediyor.
Yoruma kapalı.